Oficjalna strona miejscowości Kaniów
 Data ostatniej akyualizacji: 22.07.2008r.
 Witamy w serwisie!

Strona Główna

Lekcja historii

Zabytki

Instytucje

Turystyka

Statystyki

Wywiady

Galeria

Mapa Kaniowa

Forum

Kaniów w prasie

Transport

Autorzy

Archiwum

Linki


















































>>> Krótka turystyczna historia <<<



Kaniów to malowniczo położone miasteczko w województwie śląskim, w kotlinie oświęcimskiej, zaistniałe około 1600 roku. Kaniów, leży w północnej części gminy Bestwina w sąsiedztwie: od północy Rudołtowice - Grzawa, południa Bestwinka i Bestwina, od wschodu Dankowice i od zachodu Czechowice - Dziedzice. Kaniów opływają trzy rzeki: od północy Wisła, zachodu rzeka Biała, a od wschodu potok Łękawka. Południowo - wschodnią granicę stanowi tor kolejowy Czechowice - Oświęcim, a południowo - zachodnią wyznaczają rowy graniczne. w 2005 Kaniów zajął III miejsce w konkursie „Piękna wieś Województwa Śląskiego” w kategorii: „Najpiękniejsza wieś”.
Przed Pierwszą Wojną Światową, Kaniów mieścił się w granicach monarchii austro - węgierskiej.
Uwarunkowania geograficzne Kaniowa, w przeciwieństwie do Bestwiny i Bestwinki, leżących na licznych pagórkach, to krajobraz płaski z wieloma meandrami i starorzeczami, licznymi stawami hodowlanymi, żwirowniami, oraz polodowcowym bardzo głębokim oczkiem wodnym. Na ukształtowanie terenu bardzo ważny wpływ mają także tzw. "Szkody Górnicze", powstałe w wyniku działalności kopalń "Silesia" oraz "Brzeszcze". O obecności podziemnych, kopalnianych chodników świadczą także hałdy - usypiska istniejące od samych początków obecności przemysłu na tych terenach. Charakterystyczne dla miejscowości są także wały przeciwpowodziowe, w większości powstałe po tragicznej powodzi stulecia w 1997 roku. Oprócz wałów można zauważyć również liczne groble niegdyś osuszonych dawnych stawów, wzdłuż których budowano niektóre drogi o charakterystycznym owalnym kształcie, a na obrzeżach, domów mieszkalnych.

Kaniów podzielony jest na mniejsze jednostki osadnicze zwane przysiółkami. Należą do nich:
- Kaniówek,
- Podborowiec,
- Alej Kaniowska,
- Alej Borowa,
- Powyżki,
- Krzywe,
- Sosnowiec,
- Buzoń,
- Mirowiec,
- Gałuszkowice,
- Młyńskie,
- Ochmanowiec,
- Miasteczko,
- Dwór,
- Podedwór,
- Nowe Domy,
- Płonczok,
- Potoczny,

Pierwsze wzmianki o naszej miejscowości pochodzą już z XVw. i dotyczą gminy Żebracz, na której terenie datuje się powstanie gmin Kaniowa i Bestwinki, o której w swym "Dziejopisie" wspomina Jan Grzybowski, a także Jędrzej Komoniecki i Jan Długosz. Oto fragment ze wspomnianych relacji: jak podaje kronika, gmina Żebracz jeszcze w XV wieku była słabo zaludniona, gdyż prócz futoru, czyli gospodarstwa rolnego o charakterze rolniczym znajdującego się na "Górze Żebracz" w miejscu dzisiejszego dworu w Bestwince i kilkunastu chat, znajdowała się tylko mała osada, niedaleko, gdzie Białka wpada do Wisły, w bliskości dzisiejszego dworu w Kaniowie, zwana powszechnie "Miasteczkiem" a mieszkańcy tej osady trudnili się wioślarstwem i rybołówstwem. Sołtysem tej osady był Kania, zaś od jego nazwiska mieszkańców osady Kaniowianami zwano. Wspomniana osada uległa katastrofie i zniszczona została przez powódź w r. 1543. Po onej katastrofie mieszkańcy opuścili to osiedle i swoje zniszczone chaty, a pobudowali się dalej pomiędzy jeziorami, zakładając w ten sposób wieś, która po otrzymaniu granic w r. 1564 i nazwy Kaniów, przeszła pod zwierzchnictwo, czyli dominium Dankowic.
Do dalszych dziejów regionu należą m.in. panowanie czeskie, polskie, szwedzkie i ponownie polskie. W 1683 roku doszło do przemarszu wojsk Jana III Sobieskiego nadciągającego z odsieczą Austriakom. Gdy Rzeczpospolita chyliła się ku upadkowi, szlachta księstwa oświęcimskiego i zatorskiego przystąpiła do Konferencji Barskiej. Nie uzyskano jednak suwerenności, co oznaczało dalszy ciąg zbrojnych wystąpień. Szansa nadarzyła się podczas wojen napoleońskich, kiedy to w 1813 roku przez okolicę przeszły polskie oddziały narodowe pod przewodnictwem księcia Józefa Poniatowskiego. Upamiętnieniem tamtych wydarzeń jest krzyż kamienny znajdujący się na skrzyżowaniu ulic Batalionów Chłopskich, Jawiszowickiej i Rybackiej.

Kaniów posiada kilka swoich legend dotyczących jego powstania i nazwy. Nie są one może tak istotne jak np. o Smoku Wawelskim, ale także warte uwagi ;)

~ Legenda I: Dawno temu przejeżdżała tędy swą karocą księżna oświęcimska. Usiadła obok bagien, gdzie dziś są żwirownie. Spojrzała w niebo i rzekła: " Jak wiele tutaj kaniów!". A chodziło o drapieżne ptaki kanie, które żerowały na tych bagnach. Na stronie głównej widzimy kanie rudą.

~ Legenda II:
W XVw. przybyli na tereny dzisiejszego Kaniowa dwaj bracia Kaniowie i założyli tutaj swoje rodziny. Legenda głosi, że wieś swoją nazwę zawdzięcza właśnie im.

~ Kolejna legenda (z XVIIw.) wiąże się z dwiema poprzednimi : Właścicielem osady był podówczas Mikołaj Kornicz (z Kaniów), pan na Żywcu. Na pieczęci rodu Korniczów znajdowały się ptaki zwane "kaniorami" i jakoby od nich wywodzi się nazwa Kaniów.

To tylko legendy, w których jest zawsze trochę prawdy i trochę fikcji, często przekazywane w postaci słownej. Dlatego kto chce, może im wierzyć, albo skupić się wyłącznie na faktach historycznych.

Do 1876 roku Kaniów należał do parafii Bestwina, która wchodziła w skład diecezji Tarnowskiej. W 1640 roku właścicielem wsi zostali Jan Drohojowski i Katarzyna z Mirowa. W 1672 roku A. Wizemberg zakupił Kaniów na rzecz Andrzeja Nielepca, który znajdował się w jego rękach ponad pół wieku. Z zachowanych dokumentów można wyczytać, że zarządcą dóbr Kaniowa w 1708 roku był Franciszek Olszeński, a w 1723 roku właścicielem został Franciszek de Witowice Schwarzenberg-Czerny, panujący także w Bestwinie. Następnymi dziedzicami byli Piotr Małachowski, wojewoda krakowski, starosta oświęcimski i przedborski i jego żona Kordula z Lachockich (1764), posiadający Kaniów przez krótki czas, gdyż w tym samym roku za cenę 6000 florenów, wieś przeszła w ręce kasztelana bieleckiego, Stanisława Ankwicza. Ankwicze zarządzali Kaniowem do 1816 roku. Wówczas włączono wieś do posiadłości arcyksięcia Karola Ludwika Habsburga i jego rodziny, która była w ich posiadaniu do 1944 roku.
Po wybudowaniu i poświęceniu kościoła w Kaniowie w 1876, parafia liczyła 961 wiernych. Już wtedy istniały przysiółki Kaniów Dankowski i Kaniówek, a ich ludność szacowano na około 176 mieszkańców wyznania rzymsko-katolickiego.

Podczas II Wojny Światowej na terenie Kaniowa toczyły się walki i potyczki, tak było np. w styczniu w 1945 roku, kiedy to miała miejsce bitwa pomiędzy Armią Czerwoną a Wehrmachtem. Niemym świadkiem działalności AK jest znajdująca się na cmentarzu parafialnym mogiła Franciszka Bociana, który był szefem obwodu bielsko-bialskiego.
Z powojennych wydarzeń warto jeszcze wspomnieć o upaństwowieniu istniejącego w Kaniowie folwarku (dworu) i przekształcenie go w spółdzielnię produkcyjną.
1 stycznia 1951 roku, Kaniów został włączony do powiatu bielskiego w województwie katowickim. W 1957 roku zniesiono powiaty, a Kaniów z Bestwiną, Bestwinką i Janowicami znalazł się w nowo powstałej gminie Czechowice-Dziedzice. W 1981 roku ponownie przyłączono miejscowości do gminy Bestwina.

Kaniów może szczycić się własną pieczęcią herbową z II połowy XIX w. Niestety, do dziś nie wiadomo co oznaczają symbole umieszczone na pieczęci. Dlatego zapraszam do odpowiedniego wątku na naszym Forum by spróbować rozwiązać tą tajemniczą zagadkę.



Copyright © Kaniów razem przez wieki - www.kaniow.com.pl Design by adriano216

All rights reserved! 2008r.